ساختمان بدن زنبور عسل

ساختمان بدن زنبور عسل

 

پا در ساختمان بدن زنبور عسل ویژگی های خاص و جالبی دارد . جدای از آنکه باید بدانیم زنبور دارای 6 پا است ، باید دانست که پا در زنبور عسل به جز اینکه یک وسیله حرکتی محسوب می شود ، وظایف فراوان دیگری از جمله جمع آوردی گرده گل و پاک کردن چشم ها و شاخک ها از گرده نیز بر عهده دارد

پا در زنبور عسل
پاهای زنبور عسل هر یک به پنج قسمت اصلی که بند یا مفصل نام دارد، تقسیم شده اند که به وسیله یک لولای قابل انعطاف به هم اتصال دارند. نزدیکترین مفصل به سینه Coxa نام دارد پس از آن به ترتیب پی ران Trochanter ران Femur ساق Tibia و پنجه ها Tarsuas قرار گرفته اند. قسمت آخر به نوبه خود به پنج قسمت تقسیم شده است. قسمت اول پنجه Basitarsus از همه بزرگتر است و گاهی به آن Planta هم گفته می شود. لولا ها اگرچه قابل تحرک هستند ولی در یک سطح حرکت می کنند. ولی هر پا دارای چندین لولاست که هریک در سطح خاصی حرکت می کنند و در مجموع این اشکال برطرف می شود و به همین لحاظ پاها قادرند در جهات مختلف به حرکت در آیند.

پاها علاوه براینکه دستگاه حرکت هستند، در زنبور عسل برای جمع آوری گرده تغییر شکل داده است. لبه داخلی ساق پاهای جلویی دارای فرو رفتگی عمیقی در انتهای قدامی می باشد که اصطلاحا به پاک کننده شاخک معروف است. لبه داخلی این اندام از ردیف موهای ظریف مثل دندانه شانه پوشیده شده است. وقتی آنتن را دانه های گرده فرا گرفته باشد کارگران آن را به داخل این فرو رفتگی می کشند و پاک می کنند. اندام تمیز کردن شاخک در افراد نر و ملکه نیز دیده می شود. برس ها در سطح داخلی بند اول پاهای جلویی و میانی قرار گرفته اند. زنبور عسل به وسیله پاهای اول دانه های گرده و ذرات دیگر را از سر خود یا چشم ها و قطعات دهان پاک می کند. در همین حال با پاهای دوم سینه را تمیز می کند.

ساق پاه های سوم دارای سبد گرده است که به وسیله گودی سطح آن و ردیف های موی زبر و بلند که در اطراف آن قرار گرفته اند بوجود آمده است. با یک سری مانورها و حرکات بخصوص زنبور عسل کارگر می تواند دانه های گرده را که به وسیله برس ها جمع آوری شده اند در سبد گرده قرار دهد. دانه های گرده به وسیله نوش گل ها، مرطوب و به شکل قرص های فشرده در می آیند. در موقع بازگشت به کندو زنبور کارگر یک سلول را انتخاب می کند، با سر و شاخک های خود آن را بررسی می کند. سپس برگشته انتهای بدن و پاهای عقبی خود را داخل سلول قرار می دهد و توده های گرده را داخل سلول می اندازد. خارهای روی پاها کمک می کند تا حشره توده های گرده را از خود جدا کند. بدین ترتیب هر فرد موجود در کندو، به سهم خود در موفقیت کلنی تلاش می کند و در واقع مکمل سازمان منحصر به فرد آنست. 

کاربرد پا در زنبور عسل حتی از دست انسان نیز بیشتر است و همین امر بررسی دقیق و موشکافانه در مورد این عضو حساس و کاربردی در زنبور عسل را نیازمند است.